مزایای سامانه آموزش الکترونیکی چیست؟ با مطرح شدن سیستم مدیریت آموزش الکترونیکی lms و سامانه lms، به عنوان نمودی از نفوذ فناوری اطلاعات و ارتباطات به حوزه آموزش و فرآیند یاددهی ـ یادگیری، مفهوم تعامل در فرآیند آموزش و یادگیری نیز دچار تحولات گسترده‌ی شده است. تعامل، امر دوسویه‌ای است که حداقل به دو شیء و به دو عمل نیاز دارد. تعامل، زمانی اتفاق می‌افتد که این اشیا و وقایع به صورت متقابل یکدیگر را تحت تأثیر قرار دهند.
سیستم آموزش الکترونیکی lms
در سایت lms و نرم افزار آموزش مجازی lms و سامانه آموزش الکترونیکی، رشد سریع و روزافزون فناوری اطلاعات و ارتباطات، منجر به دگرگونی عرصه‌های مختلف زندگی بشر، از جمله نظام‌های آموزشی، گردیده است. با مطرح شدن سامانه آموزش مجازی و تدریس مجازی به عنوان نمودی از نفوذ فناوری اطلاعات و ارتباطات به حوزه آموزش و فرآیند یاددهی ـ یادگیری، مفهوم تعامل در فرآیند آموزش و یادگیری نیز دچار تحولات گسترده‌ی شده است. سامانه آموزش الکترونیکی lms و سیستم آموزش از راه دور گاهی با سامانه مدیریت دانش اشتباه گرفته می شود. گاهی نیز به جای سامانه lms و نرم افزار آموزش الکترونیکی به اشتباه از لغاتی مثل سایت lms استفاده می شود. وجود ال ام اس دانشگاهی برای تسهیل یادگیری یکی از تحولات بزرگ در صنعت آموزش است. تعامل، امر دوسویه‌ای است که حداقل به دو شیء و به دو عمل نیاز دارد. تعامل، زمانی اتفاق می‌افتد که این اشیا و وقایع به صورت متقابل یکدیگر را تحت تأثیر قرار دهند.
ویژگی اصلی و اساسی سیستم آموزش الکترونیکی (lms) یا سیستم یادگیری الکترونیکی، علاوه بر دسترسی آسان به اطلاعات، ویژگی ارتباطی و تعاملی آن است که از نقطه نظر فلسفی مبتنی بر دیدگاه ساختن‌گرایانه و مشارکتی است.
محیط‌های یادگیری ساختن‌گرا، به گونه‌ای سازماندهی می‌شوند که فرصت کافی برای یادگیرندگان برای تعامل با همکلاسی‌ها، معلمان و سایر عوامل آموزشی فراهم آید. بدون برقراری تعامل، نه تنها یادگیرندگان انگیزه‌ای برای ادامه دوره در خود نمی‌بینند، بلکه یادگیری نیز به وقوع نمی‌پیوندد. اما بحث تعامل در سیستم آموزش الکترونیکی، بسیار پیچیده‌تر از آموزش سنتی است. همین نکته کافی است تا متخصصان آموزش را وا دارد تا بیشتر از پیش به مسأله تعامل در سامانه یادگیری الکترونیکی بیندیشند. در مقاله حاضر انواع تعامل، چگونگی تعامل و ابزارهای تعامل در آموزش الکترونیکی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
جامعه بشری در حال پشت سر گذاشتن تحول عمیقی است؛ نه تنها چگونگی زندگی کردن ما دچار تحول می‌شود، بلکه مفاهیم بنیادین زندگی از مفهوم کار گرفته تا مفهوم آموزش، دستخوش تحول اساسی می‌شود. بنابراین، دامنه نفوذ فناوری اطلاعات به حوزه آموزش که مهمترین رکن بقا و رشد و تعالی بشر است نیز گسترش یافته است. ظهور شبکه‌های ارتباطی گسترده از قبیل اینترنت، در کنار ابزار و امکانات آموزشی پیشرفته، باعث تحول در روش‌های آموزشی شده و این امکان را فراهم کرده است تا بتوان طیف وسیعی از فراگیران را در نقاط مختلف و از فواصل دور و نزدیک تحت پوشش شبکه آموزشی درآورد و با روش‌هایی متفاوت از انواع سنتی، با کلاس مجازی و تدریس مجازی بدون نیاز به شرکت در کلاس‌های حضوری، آموزش‌های علمی و تخصصی را به مرحله اجرا درآورد. این روش آموزشی نوین که از آن به « فناوری آموزش الکترونیکی » یاد می‌شود، به عنوان پیشرفته‌ترین روش آموزشی در دنیای امروز مطرح است.
دو ویژگی ممتاز سامانه آموزش الکترونیکی
نرم افزار آموزش الکترونیکی lms، دو ویژگی ممتاز برای یادگیری اثربخش دارد: ۱. بر خودآموزی تأکید می‌کند و به بهترین وجه امکان توسعه آن را به صورتی جذاب فراهم می‌کند؛ ۲. با تشکیل کلاس مجازی و محیط های گفتمان گروهی، فرصت‌های لازم برای تعامل، گفتگو و یادگیری مشارکتی را در دانشجویان پرورش می‌دهد. بدین ترتیب، بزرگ‌ترین تغییری که آموزش بر خط موجبات آن را فراهم آورده است، افزایش تمایل به مشارکت در میان فراگیران و معلمان میباشد. با وجود این‌که یادگیری الکترونیکی قادر است تا روش‌های موجود نظیر سخنرانی را مورد حمایت قرار داده و حتی باعث تقویت آنها شود، اما تأثیر اصلی و واقعی این پدیده، کمک به ایجاد رویکردهای جدیدی است که توانایی‌های تعاملی یادگیری الکترونیکی را به رسمیت شناخته و از آن به شکل درست بهره می‌برند. فناوری‌های ارتباطات الکترونیکی، به دلیل برخورداری از ظرفیت‌های رسانه‌ای متنی، تصویری و صوتی مخصوص به خود قادر هستند که تعاملات بین افراد را در عرصه زمان و مکان توسعه داده و فعالیت‌های یاددهی و یادگیری را متحول سازند.
فناوری آموزش الکترونیکی lms، یک محیط «یادگیری مجازی» (vitural learning) است که در آن تعامل یادگیرنده با مواد، سایر یادگیرندگان یا مربیان با واسطه فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات انجام می‌گیرد. اگر در یادگیری مورد نظر انتظار می‌رود فراگیران به سطحی فراتر از دریافت دانش دست یابند، باید تجربیات یادگیرنده را درگیر نموده و برای او فرصت‌های تعامل با اطلاعات و با دیگران از جمله یادگیرندگان دیگر و معلم، فراهم گردد. بنابراین، اساتید و ارائه کنندگان آموزش الکترونیکی برای ایجاد تجربه‌های یادگیری مؤثر در فراگیران، باید با انواع، چگونگی و ابزار مناسب برقراری تعامل میان عناصر آموزش در موقعیت‌های متفاوت آموزش الکترونیکی شناخت کافی پیدا کنند. بدین منظور، در مقاله حاضر با استفاده از منابع موجود و در دسترس به تبیین اهمیت، انواع و چگونگی تعامل و ابزار برقراری آن در آموزش مجازی پرداخته شده است.
اهمیت و جایگاه تعامل در سیستم آموزش الکترونیکی lms
جایگاه سامانه آموزش الکترونیکی روز به روز در رتبه بالاتری نسبت به گذشته قرار می گیرد. رشد سریع و روزافزون فناوری اطلاعات و ارتباطات منجر به تحول در نظام‌های آموزش و پرورش دنیا گردیده است. مفاهیم بنیادین، دانش ارتباطات جمعی و علوم اجتماعی دچار دگرگونی‌های عظیمی شده‌اند. از جمله مفاهیمی که در عصر ارتباطات الکترونیکی دچار تحولات گسترده‌ای شده، مفهوم تعامل است. چنانچه بپذیریم که تعامل نقش اساسی و مهمی در فرایند تدریس و یادگیری دارد، آموزش مجازی و سامانه آموزش الکترونیکی با بهره‌گیری از فناوری‌های نوظهور، تعاملات گسترده‌ای را جهت دسترسی به اطلاعات وسیع و نیز برقراری انواع ارتباط فراهم می‌سازد؛ امکانی که در فرایند سنتی یادگیری به صورت بسیار محدود و ناچیزی وجود داشته است.
ویژگی اصلی و اساسی یادگیری الکترونیکیو سامانه آموزش الکترونیکی lms، علاوه بر دسترسی آسان به اطلاعات، ویژگی ارتباطی و تعاملی آن است. این تعامل، چیزی فراتر از انتقال یک طرفه محتوا بوده و چگونگی تفکر ما را درباره ارتباطات میان انسان‌هایی که در فرایند آموزشی درگیر شده‌اند، با اصلاحاتی توسعه گرایانه مواجه می‌سازد. در حال حاضر، رویکردهای سنتی انتقال منفعلانه اطلاعات، با ظرفیت‌های تعاملی و سازنده آموزش مجازی مواجه گشته‌اند.
انواع تعامل در سیستم مدیریت آموزش الکترونیکی lms
تعامل در سیستم آموزش الکترونیکی ، یکی از عواملی است که متخصصان آموزش و پرورش را با چالش روبه‌رو ساخته است؛ چرا که بحث تعامل در محیط یادگیری الکترونیکی، بسیار پیچیده‌تر از آموزش سنتی است. بدون تعامل، نه تنها یادگیرندگان انگیزه‌ای برای ادامه دوره در خود نمی‌بینند، بلکه یادگیری نیز به وقوع نمی‌پیوندد. همین نکته کافی است تا متخصصان آموزش و پرورش را وادارد تا بیشتر از پیش به مسأله تعامل در محیط آموزش الکترونیکی بیندیشند؛ اما بسیاری از پژوهشگران بر اهمیت تعامل یا بُعد کمی تعامل در آموزش الکترونیکی تأکید کرده‌اند و به اشکال و چگونگی این تعامل توجه نکرده‌اند. سامانه آموزش الکترونیکی با دربرگیری انواع تعاملات دوسویه، به چالش های آموزش غیرحضوری به خوبی پاسخ داده است.
ال ام اس (LMS) یک زیر ساخت نرم افزاری برای مقاصد مختلف میباشد از جمله: آموزش از راه دور، برگزاری کلاس آنلاین، پیاده سازی آموزش الکترونیکی، ارائه و تولید محتوای الکترونیکی و همچنین جهت مدیریت و اجرای دوره های آموزشی می باشد. یک پلتفرم مدیریت یادگیری است که قطعا بازدهی یک موسسه در زمینه سیستم آموزشی را بالا خواهد برد و علاوه بر آن مزایایی دارد که در ذیل به آن اشاره می شود:
- امکان رصد کردن و ثبت کلیه فعالیت های کاربران در یک سیستم جامع اموزش مجازی
- امکان گزارش گیری از کلیه فعالیت های انجام شده در نرم افزار آموزش مجازی تحت وب
- مدیریت خودکار روند یادگیری در سرویس آموزش الکترونیکی
- ارائه محتوای آموزشی با قالب های مختلف (ppt و pdf وmp3 وmp4 و …) و SCORM در سیستم آموزش الکترونیک lms
- آزمون الکترونیکی در سیستم آزمون انلاین
- انجام پروژه ها بصورت الکترونیکی در سرویس آموزش مجازی
- قابلیت دسترسی ساده و استفاده مکرر از محتوا در طول زمان در سامانه دانشگاه مجازی
- گسترش انتخاب‌های پیش روی طراح دوره در زمینه نحوه دسترسی، طراحی محتوای آموزشی و تکنیک‌های ارزیابی در سرویس LMS
- هزینه کمتر توسعه و نگهداری محتوا در پورتال آموزش مجازی
- بهبود و توسعه خودآموزی و ارزیابی شخصی در سامانه آزمون انلاین
آموزش مجازی، همه فعالیت‌های آموزشی را در بر می‌گیرد که توسط فرد یا گروه‌هایی به صورت آنلاین و آفلاین، همزمان(Synchronic) و غیر همزمان(Asynchronic)، توسط شبکه رایانه‌های مستقل و دیگر وسایل الکترونیکی انجام می‌پذیرند. بدین ترتیب، تعاملات در سامانه یادگیری الکترونیکی ابتدا به دو شکل کلی همزمان و غیر همزمان تقسیم می‌شوند. هر کدام از این دو شکل تعامل، با ابزارهای مختلف و در موقعیت‌های مختلف برقرار می‌شود. منظور از تعامل همزمان در سیستم آموزش الکتریکی ، نوعی از تعامل است که در آن افراد (اعم از استادان، دانشجویان، متخصصان، مشاوران، و…) به صورت زنده و همزمان می‌توانند با هم ارتباط برقرار کنند و به صورت چهره به چهره (منتهی از طریق شبکه رایانه‌های شخصی) با یکدیگر به تبادل افکار و دیدگاه‌ها یا اطلاعات بپردازند.
ارتباط‌های همزمان، از طریق استفاده از ویدئو کنفرانس، وبینار، کلاس مجازی و اتاق‌های گپ زنی امکان‌پذیر می‌شود. تعامل غیر همزمان، نوعی دیگر از تعامل است که در آن زمان و مکان مشخص نیست و افراد در هر زمان و هر مکانی که بخواهند می‌توانند وارد شبکه شده و تبادل اطلاعات کنند. ارتباط ناهمزمان معمولاً با استفاده از پست الکترونیکی، گروه‌های خبری و «اتاق‌های مباحثه الکترونیکی» (Electronic discussion forums) انجام می‌شود.
۹ مزیت مهم سامانه یادگیری الکترونیکی lms و تدریس مجازی:
سیستم آموزش الکترونیکی، یا به عبارتی نرم افزار تدریس آنلاین و سامانه lms در قیاس با آموزش های سنتی مزیتهای بسیاری دارد. بطور مثال حذف رفت و آمدهای زمانبر و پرهزینه برای شرکت در دوره های آموزشی و امکان اجرای آن برای فیلدهای مختلف علمی، از مهمترین مزایای انواع سیستم آموزش الکترونیکی است. آموزش الکترونیکی مزیتهای دیگری نیز دارد از جمله:
۱) تولید دوره های آموزش الکترونیکی هزینه بالایی ندارد و با یک نرم افزار آموزش مجازی مناسب می توان اقدام به تولید دوره های آموزش الکترونیکی و یا دوره های آموزش مجازی جهت ارائه آموزش الکترونیک به زبان ساده نمود. دانشپذیران قادر به تنظیم آهنگ یادگیری خواهند بود.
۲) هر زمان که نیاز به استفاده از این برنامه های آموزش الکترونیکی باشد، می توان از طریق سیستم آموزش الکترونیکی و یا سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی lms مورد استفاده قرار دهیم.
۳) در قیاس با آموزش های سنتی، سرعت فراگیری آموزش الکترونیکی به مراتب بیشتر است و حداقل %۵۰ بهبود در سرعت را مهیا می کند.
۴) شرکت کنندگان دوره های سیستم آموزش الکترونیکی قادر خواهند بود تا زمان ذیقیمت خود را صرف مطالعه موضوعات و مطالبی نمایند که برایشان جدید است و قبلاً آشنایی نسبت به آن نداشته اند. لذا در وقت ایشان با استفاده از سیستم یادگیری الکترونیکی صرفه جویی خواهد شد.
۵) از رویکردهای سلیقه ای و ارائه تجربه های فردی در انواع آموزش الکترونیکی اجتناب می گردد.
۶) یادگیری الکترونیکی مستقل از پارامترهای زمان و مکان، در هر زمان و هر محل قابل اجرا می باشند و با به خدمت گرفتن سیستم آموزش مجازی این امر محقق می گردد.
۷) بهنگام سازی دوره های مبتنی بر آموزش الکترونیکی و دوره های آموزش مجازی به سادگی و بدون اتلاف زمان زیادی انجام می گیرد. اطلاعات و داده های محتویات تغییر یافته بسرعت بر روی سرویس دهنده مربوطه قرار گرفته و فراگیران بلافاصله قادر خواهند بود تا از نتایج آن بهره مند شوند.
۸) آموزش الکترونیکی سبب افزایش قدرت نگهداشت اطلاعات در دانشپذیران می گردد. آموزش الکترونیکی مبتنی بر CD-ROM در زمان بروز رسانی و توزیع، هزینه های بالایی را بر سازمان و یا مؤسسه آموزش دهنده و دانشپذیران تحمیل خواهد کرد. در این راستا از عناصر متفاوتی جهت تأکید مجدد در فراگیری هدفمند نظیر: صوت، تصویر، امتحانات کوتاه مدت، ارتباط متقابل با فراگیر، مورد استفاده قرار می گیرد. در صورتیکه فراگیران بخش هایی از یک دوره آموزشی را بدرستی نیاموخته باشند، می توانند در زمان دلخواه مجدداً بخش مربوطه را مطالعه نمایند.
۹) از نکات حائز اهمیت در این خصوص، اجرای ساده مدیریت برنامه های آموزش الکترونیکی برای گروه های زیادی از دانشجویان می باشد. دنبال نمودن وضعیت آموزشی دانشجویان در سیستم آموزش الکترونیکی lms و بررسی میزان پیشرفت آنها از طریق آزمون آنلاین در سیستم آموزش الکترونیکی، زمانبندی و اختصاص دوره های آموزشی برای پرسنل و کارمندان یک اداره و دنبال نمودن وضعیت پیشرفت آنها از طریق نرم افزار آموزش مجازی lms و سایر موارد مربوط به مدیریت آموزشی بسرعت و بسادگی محقق می گردد.
نتیجه گیری
نرم افزار آموزش مجازی lms، یک محیط یادگیری مجازی و در واقع یک سامانه یادگیری الکترونیکی lms است که در آن تعامل یادگیرنده با محتوا، سایر یادگیرندگان یا مربیان با واسطه ابزارها و فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات انجام می‌گیرد. بنابراین، تعامل و ارتباط الکترونیکی نوع متفاوتی از کنش متقابل را نسبت به آنچه در آموزش‌های سنتی اتفاق می‌افتد، عملی می‌کند. در محیط آموزش الکترونیکی یاددهنده و یادگیرنده از نظر زمان و مکان یا هر دو جدا از یکدیگر هستند و فراگیر برای انجام دادن فعالیت‌های یادگیری فردی و گروهی با کمک امکانات ارتباط رایانه‌ای با یاددهنده، همکلاسان و سایر افراد یا منابع تعامل برقرار می‌کند.
از آن جهت که تعامل، نوع اصلی فعالیت در فرایند یاددهی ـ یادگیری است و یادگیری، حاصل تعامل عناصر آموزش است، در محیط های آموزش آنلاین نیز اگر انتظار این باشد که فراگیران به سطحی فراتر از دریافت دانش دست یابند، باید تجربیات یادگیرندگان را درگیر نموده و برای آنها فرصت‌های تعامل با اطلاعات و دیگر عناصر یادگیری همچون یادگیرندگان دیگر و معلم فراهم گردد.سیستم مدیریت آموزش الکترونیکی (lms) یا سامانه یادگیری الکترونیکی با بهره‌گیری از فناوری‌های نوظهور همچون: اینترنت، ایمیل، وبلاگ، وبکم، وب کنفرانس ها ، اتاق‌های گفتگو و غیره، تعاملات گسترده‌ای را به صورت همزمان و غیرهمزمان جهت دسترسی به اطلاعات وسیع و نیز برقراری انواع ارتباط فراهم می‌سازد؛ امکانی که در فرآیند سنتی آموزش به صورت بسیار محدود و ناچیزی وجود داشته است. بنابراین، اساتید، معلمان و دست‌اندرکاران آموزش در محیط های الکترونیکی برای دستیابی به آموزش و یادگیری مؤثر باید به انواع، اشکال و ابزارهای متنوع برقراری ارتباط و تعامل دوسویه عناصر آموزش با همدیگر آشنایی داشته باشند و با انتخاب و کاربست انواع و ابزار مناسب برقراری تعامل در موقعیت‌های مختلف آموزشی به هدف غایی آموزش که همانا یادگیری مؤثر است، دست یابند.
قوانین ارسال دیدگاه
لطفاً پیش از ارسال نظر، خلاصه قوانین زیر را مطالعه کنید: